Karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası, yurtiçi ve uluslararası yolcu taşımacılığı kapsamında seyahat eden yolcuları, sürücüleri ve yardımcılarını, taşımacılık hizmetinin başlangıcından bitimine kadar geçen seyahat süresi içinde, duraklamalar da dahil olmak üzere, maruz kalacakları her türlü kazaların neticelerine karşı belirli şartlar çerçevesinde teminat altına alır.
İçindekiler
Sigortanın Tarafları Kimlerdir?
Karayolu Yolcu Taşımacaılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Tarafları;
Sigortacı : Sigorta şirketi
Sigorta Ettiren : Araç sahibi, işleteni
Sigortalı(lar) : Araçtaki yolcular ve görevli personel
Ledhar(lar) : Tazminat ödenecek kişi (sigortalı veya mirasçısı)
Tavsiye İçerik: 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununa Göre Kusur Durumları
Zorunlu Koltuk Sigortasının Özellikleri
Koltuk ferdi sigortası kimlere zorunlu? Karayoluyla yurt içi ve yurt dışı yolcu taşımacılığı yapanlar, bu sigortayı almak zorundadırlar. Bireysel (hususi) araçlar için zorunlu değildir.
Zorunlu koltuk sigortası kişi bazlıdır, her bir koltuk için ayrı teminat tanımlanmaktadır.
Sigorta, ruhsatta belirtilen koltuk sayısı üzerinden hesaplanır. Fazladan yolcu varsa (ayakta yolcu) resmi olarak sigortalı sayılmazlar.
Zorunlu koltuk sigortasında sürücünün kusuru aranmaz, sürücü kusursuz olsa dahi tazminat ödeme sorumluluğu devam eder.
Sigortalı kişinin trafik kazasına karışan araçta bulunması gerekmektedir. Kazaya dışarıdan karışan birinin hasarı bu sigortayla karşılanmaz.
Bazı taşıma firmaları yolculuk süresi boyunca ek ferdi kaza sigortaları (tamamlayıcı) da yaptırarak yolcularına daha yüksek teminat sunabilmektedir. Bu ZKFKS’nin üstüne ekstra koruma sağlamaktadır.
Zorunlu Koltuk Ferdi Sigortası Genel Şartları Çerçevesinde Kazanın Tanımı
Zorunlu Koltuk Ferdi Sigortası’nın genel şartlardaki kaza tanımı şu şekildedir;
“ ani ve harici etkisi tespit edilen doğal afetler de dahil olmak üzere, sigortalının iradesi dışında meydana gelen ve sigortalının bedensel bir sakatlığa maruz kalmasına veya ölmesine sebebiyet veren ani ve harici olayı ifade eder. Birdenbire ve beklenmeyen bir şekilde ortaya çıkan gazların solunması, yanık ve ani bir hareket neticesinde adale ve sinirlerin incinmesi, burkulması ve kopması da kaza sayılır.
Ancak;
- a) Her türlü hastalıklı hal
- b) Sigortanın kapsamına giren bir kaza neticesinde meydana gelmediği takdirde, sıcaklık, donma, güneş çarpması ve tıkanıklık gibi tesirler,
- c) Akıl ve ruh durumuna bakılmaksızın intihar veya intihara teşebbüs,
- d) Belirgin sarhoşluk, uyuşturucu ve zararlı madde kullanımı,
- e) Sigortanın kapsamına giren bir kazanın gerektirmediği cerrahi müdahale ve her türlü ışın tedavisi ile ilaç kullanımı
neticesinde meydana gelen ve sigortalının bedensel bir sakatlığa maruz kalmasına veya ölmesine sebebiyet veren olaylar kaza sayılmamaktadır.”
Tavsiye İçerik: Trafik Kazalarında Zamanaşımı
Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Kapsamı
Bu sigorta, aşağıdaki durumlarda sigortalılara (veya yasal mirasçılarına) tazminat ödemesi yapar:
Kaza Sonucu Ölüm:
Araç içinde gerçekleşen bir trafik kazasında yolcunun vefat etmesi durumunda, yasal mirasçılarına tazminat ödenmektedir. Ölümün kazadan kaynaklandığının ispat edilmesi gerekir. Ölümün kaza anında olması şart değildir fakat illiyet bağı şarttır.
Sürekli Sakatlık (Maluliyet):
Kazaya bağlı olarak kalıcı bedensel zarar meydana gelirse, sakatlık oranına göre tazminat ödenmektedir. Maluliyet oranı ise yetkili ve donanımlı yönetmeliğe uygun olarak rapor vermeye elverişli sağlık kurumlarının raporuna göre belirlenmektedir. Tazminat miktarı da sigortalının sakatlık oranına göre belirlenmektedir.
Tedavi Giderleri:
Kazadan kaynaklanan tıbbi tedavi, hastane ve ilaç masrafları Teminat limiti dâhilindedir.Kazaya bağlı ve ileriye dönük fizik tedavi masrafları da bu kapsamdadır. Bu kapsamdaki ödemeler poliçede belirlenen şartlar çerçevesinde hesaplanarak sigortalılara ödenir.
Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Teminat Limitleri
2025 yılı itibarıyla, Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası kapsamında belirlenen teminat limitleri aşağıdaki gibidir:
Ölüm ve Sürekli Sakatlık Teminatı: Kişi başına 175.000 TL.
Tedavi Giderleri Teminatı: Kişi başına 175.000 TL.
Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Kapsam Dışı Haller
Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Genel Şartları gereğince:
“Aşağıdaki nedenlerden birinin sonucunda doğrudan veya dolaylı olarak meydana gelen kazalar sigorta teminatı dışındadır:
- a) Savaş, her türlü savaş olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma, (savaş ilan edilmiş olsun, olmasın) iç savaş, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği sıkıyönetim ve askeri hareketler,
- b) Grevlere, lokavt edilmiş işçi hareketlerine, halk hareketlerine, kavgalara katılma,
- c) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar, terör ve buna bağlı sabotaj eylemlerinde bulunanların talepleri, aracın terörist eylemlerde kullanıldığını veya kullanılacağını bilerek araca binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürecekleri talepler,
- d) Nükleer, biyolojik ve kimyasal rizikoların ve bunların gerektirdiği sıkıyönetim ve askeri tedbirler,
- e) Cürüm ve cinayet işlemek veya bunlara teşebbüs,
- f) Tehlikede bulunan kişiler ve malları kurtarma durumu hariç, sigortalının kendisini bile bile ağır tehlikeye maruz bırakacak hareketlerde bulunması,
- g) Çalınma veya gasp edilme olayında taşıtın çalındığını veya gasp edildiğini bilerek taşıta binme.
Suda boğulmalar, sigortanın kapsamına giren bir kaza neticesinde meydana gelmediği takdirde, sigorta kapsamı dışındadır.”
Zorunlu Ferdi Koltuk Sigortasına İlişkin Bazı Yargıtay Kararları
- İL SINIRLARI İÇERİSİNDEKİ TAŞIMALAR İÇİN ZORUNLU KOLTUK FERDİ KAZA SİGORTASI YAPTIRMA ZORUNLULUĞU BULUNMAMAKTADIR.
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/27387 E. , 2024/955 K.
“Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; “Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası’ndan muaf tutulacaklara ilişkin Hazine Müsteşarlığı’nın 28.06.2010 tarihli genelgesi halen yürürlüktedir. Genelgeye göre “01.07.2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, ticari amaçla yapılmayan taşımaların 4925 Sayılı Kanunun 2. maddesinin 2. fıkrası ile kanun kapsamı dışında bırakılan taşımalar ile yine aynı kanunun 2. maddesinin 3. fıkrasıyla düzenlenmesi ilgili mahalli idarelere bırakılan il sınırları içerisindeki taşımalar ile 100 km’ye kadar olan şehirlerarası taşımaların karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası kapsamı dışında olduğu kararlaştırılmıştır.” Görüldüğü üzere il sınırları içerisindeki taşımalar için zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası yaptırma zorunluluğu bulunmamaktadır (Yargıtay 17.HD 2019/1383 E, 2020/6032 K; Yargıtay 17.HD 2018/256 E, 2019/11546 K; Yargıtay 17.HD 2016/12890 E, 2019/5573 K; Anayasa Mahkemesi’nin 2017/20364 BN, 11/03/2020 tarihli kararı). Bu durumda somut olayda il sınırları içerisinde (… – Vakfıkebir arası) taşımacılık faaliyeti gösteren 61 S 3508 plakalı araç için zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası yaptırılması zorunlu değildir. Dosya kapsamında ve mahkeme gerekçesinde … Büyükşehir Belediyesi’nin 01/04/2020 tarihli yazısı ile belediyece çıkartılan yönetmeliğe göre servis araçları için düzenlenen izin belgesinin verilmesi için zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası şartının arandığı belirtilmiş ise de bu husus izin belgesinin verilme şartı olup, sigortayı zorunlu … getiremez.”
- TRAFİK KAZASININ ETKİSİYLE KİŞİNİN BİR BAŞKA HASTALIĞININ TETİKLENMESİ HALİNDE, KAZA İLE ARASINDA NEDENSELLİK BAĞI OLMASI KOŞULUYLA, ZORUNLU KOLTUK FERDİ KAZA SİGORTASINA BAŞVURULABİLİR.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2019/1962 E. , 2020/7067 K.
“…geçirilen kaza ve yaralanma, kişinin bir başka hastalığını tetiklemişse, örneğin kalp krizi geçirmesine, şeker düzeyinin artmasına, tansiyon yükselmesine, hemofili (kan durmazlığı) hastasının kan kaybının durdurulmasında güçlük çekilmesine neden olmuşsa, hastalığın normal seyri ve normal tedavisi dışında, kaza ile ilişkilendirilmek koşuluyla, fazladan yapılan tedavi masraflarının da istenebileceği, gerek öğretide ve gerekse Yargıtay kararlarında kabul edilmektedir. Bu konuda bir Yargıtay kararında “Yaralanma hafif olmasına karşın, başka bir hastalığın artmasına neden olmuşsa, haksız eylem sorumluları, belli bir oranda tazminat ödemekle yükümlü olurlar” denilmiştir.”
- KAZANIN OLUŞUMUNDA SÜRÜCÜNÜN YA DA TAŞIMACININ KUSURU BULUNMAMASI SİGORTANIN SORUMLULUĞUNU ORTADAN KALDIRMAZ.
- Hukuk Dairesi 2016/2104 E. , 2018/11709 K.
“-Dava, trafik kazası nedeni ile maddi tazminat istemine ilişkindir.
Davalı …kazaya neden olan aracın zorunlu koltuk ferdi kaza sigortacısıdır.
Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası, yolculuğun başlangıcından bitişine kadar, otobüsün içinde veya dışında, otobüs hareket halinde iken veya değilken, yolculuk sırasında veya bekleme, duraklama ve mola yerlerinde karşılaşılabilecek her türlü kazalara karşı, sigortalılar (yolcular, sürücüler ve yardımcılar) yararına taşımacı tarafından yaptırılması zorunlu bir kaza (can) sigortası olup, kazanın oluşunda taşımacının yada sürücü ve yardımcılarının bir kusurları bulunmasa bile, ölümlerde sigorta poliçesinde yazılı tutarın tamamı, bir zarar (destekten yoksunluk) hesabı yapılmaksızın, ölen kişinin mirasçılarına eksiksiz ve kesintisiz olarak; yaralanmalarda beden gücü kayıp oranına göre zarar gören kişilere ödenir. Ödenecek tazminat miktarı yönünden “zarar sigortası – tutar (meblâğ) sigortası” ayrımında Zorunlu Koltuk Sigortası bir “tutar (meblâğ) sigortası”dır. Zarar sigortasında sigortacının ödeyeceği tutar, “sigorta değeri” ya da “sigorta poliçesinde yazılı tutar” olmayıp, sigortalının ya da üçüncü kişinin uğradığı “zararın tutarı”dır. Meblâğ sigortasında ise, sigortacı, sigorta ettirilen kişinin zarara uğraması durumunda, somut zarar ne olursa olsun, sigorta sözleşmesinde belirlenen tutarı (meblâğı), başka bir deyişle, sigorta poliçesinde yazılı olan “sigorta bedelini” eksiksiz ve tam ödemek zorundadır.”
