Anayasa Madde 142 – “Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir.” şeklinde belirtilmiştir.
Anayasanın ilgili maddesi gereği mahkemelerde yetki ve görev kavramlarını açıklamak gerekirse;
Görevli Mahkeme: 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu. MADDE 1- Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir.
İşbu maddeden de anlaşılacağı üzere mahkemelerin görevi kamu düzenindendir. Yani taraflar anlaşmak suretiyle uyuşmazlık bağlamında görevli olmayan bir yargı yerini görevli hale getiremezler. Mahkeme davanın her aşamasında görevli olup olmadığını inceleyebilmektedir. Taraflar da, davanın her aşamasında da görevsizlik iddiasını ileri sürebilmektedirler. İstinaf ve temyiz aşamasında da, görevsizlik iddiası ileri sürülebilmektedir. Taraflar, sözleşme ile mahkemenin görevini belirleyemezler. Görev kapsamında mahkemeleri;
-Asliye Hukuk Mahkemesi
-Sulh Hukuk Mahkemesi,
-Asliye Ticaret Mahkemesi,
-Tüketici Mahkemesi olarak belirtebiliriz.
Tavsiye İçerik: Trafik Kazalarında Tazminat Hesabı İçin Maluliyet Raporu
Yetkili Mahkeme:
Yetki, bir davaya yer bakımından hangi mahkemenin bakabileceğini göstermektedir. Davanın hangi yerdeki görevli mahkemede açılacağının tespiti yetki kurallarına göre yapılacaktır. Mahkemelerin yetkisi, diğer kanunlarda yer alan yetkiye ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri ’ndeki hükümlere tabidir.
Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyecekleri konular ile kesin yetkiye tabi kanunlarda “Yetki Sözleşmesi” yapılamamaktadır.
Trafik kazalarında görevli ve yetkili mahkeme ise öncelikle trafik kazası kaynaklı başlatılacak olan dava türüne göre belirlenmelidir.
Trafik Kazası Tazminat Davası Yetkili Mahkeme
Trafik kazaları haksız fiil niteliğindedir. Haksız fiilden doğan davalarda yetki HMK m. 16’da “ Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.” şeklinde belirtilmiştir. Buna göre
- Trafik Kazasının Meydana Geldiği Yeri veya
- Trafik Kazasından Zarar Görenin Yerleşim Yeri
yetkilidir.
Tavsiye İçerik: Kasko Değer Kaybı Öder Mi?
KTK m 110’da “ Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir” şeklinde belirtilmiştir.
Trafik Kazaları Tazminat Davasında Görevli Mahkeme
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu m.2/1 “Dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesidir.” şeklinde belirtilmiştir. Bu madde uyarınca trafik kazasından kaynaklı maddi ve manevi tazminat davalarında görevli mahkeme kural olarak Asliye Hukuk Mahkemeleridir.
