İçindekiler
- 1 Kimler Tahkim Başvurusunda Bulunabilir?
- 2 Tahkim Başvurusu Nasıl Yapılır?
- 3 Tahkim Başvurusunda Gereken Belgeler Nelerdir?
- 4 Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvurmanın Yararları
- 5 Sigorta Tahkim Komisyonuna Hangi Zararlar İçin Başvuru Yapılabilir?
- 6 Tahkime Üye Kuruluşlar Nelerdir?
- 7 Sigorta Tahkim Komisyonuna Online Başvuru
Kimler Tahkim Başvurusunda Bulunabilir?
Sigorta ettiren, sigorta sözleşmelerinden yarar sağlayan kişiler ile haksız ve hukuka aykırı eylemlerden zarar gören kişilerin, zorunlu sigortalardan tazminat istekleri konusunda ortaya çıkan anlaşmazlıkların çözümü amacıyla, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesiyle Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği çatısı altında Sigorta Tahkim Komisyonu kurulmuştur.
Tahkimin hukuk sözlüğündeki anlamı, bir anlaşmazlığın ve uyuşmazlığın çözümü için, mahkeme yerine, hakeme başvurulmasıdır. Tahkim isteğe bağlı ve zorunlu olmak üzere iki türlüdür.
Tahkim,yalnızca çekişmeli yargıya giren uyuşmazlıklarda olanaklıdır. İdari yargıda, ceza yargısında, çekişmesiz yargıda (HMK.m.382 vd.) tahkim söz konusu olmaz.
İsteğe bağlı tahkim sözleşmeye dayanır ve tarafların iradesine bağlı uyuşmazlıklarda geçerlidir Bu nedenle Sulh olunamayacak anlaşmazlar tahkime elverişli değildir.
Tahkim başvurusu için koşullar şunlardır:
- Haksız eylem veya hukuka aykırı bir olay sonucu ölen kişinin desteğinden yoksun kalan yakınları gerekli tüm belgelerle sigorta şirketine başvurmuş olmalıdırlar.
- Sigorta şirketi:
- a) Yasalarda belirtilen süre içinde yanıt vermemiş ve tazminat ödememiş olmalıdır.
- b) Haklı bir neden olmaksızın tazminat isteğini reddetmiş olmalıdır.
- c) Ya da yetersiz veya eksik ödeme yapmış olmalıdır.
- d) ZMSS için on beş gün içinde yazılı olarak cevap vermemiş olmalıdır.
Trafik kazası sonrasında yapılacaklara ilişkin 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu md. 97’de “Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir.
Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.” hükmü yer almaktadır. Sigorta tahkime başvuru için bu 15 günlük sürenin geçmiş olması gerekmektedir.
Sigorta tahkime başvuru süresi yoktur. Yukarıda bahsedildiği üzere sigorta şirketine başvurduktan sonra sigorta şirketinin cevabı için yalnızca 15 günün beklenmesi gerekmektedir. Zamanaşımı veya hak düşürücü sürelerin tahkime başvuruda dikkate alınması gerekmektedir.
8 Nisan 2013 tarihinden sonra meydana gelen ve zorunlu sigortalardan kaynaklanan uyuşmazlıklar için, eski kanundan farklı olarak ilgili sigorta şirketinin Sigorta Tahkim Sistemi’ne üye olup olmadığına bakılmaksızın Komisyona başvuru yapılabilmektedir.
Hakem kararlarına karşı başvuru yolu ise “iptal davası”dır. İptal davası,tahkim yerindeki mahkemede açılır; öncelikle ve ivedilikle görülür. (HMK.m.439)
Trafik kazası sonucu, kazaya karışan araç sürücüleri, kazadan zarar gören yolcular, yayalar ve 3. kişiler kısaca Sigorta ettiren veya sigortadan menfaat sağlayan kişiler, Tahkim Komisyonuna üye sigorta şirketleriyle yaşadıkları sigorta sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümü için Komisyona başvurabilirler.
Kaza neticesinde kusurlu araç sürücüsünden, sigorta şirketinden, güvence hesabından ve araç sahibinden/işletenden taleplerde bulunulabilir.
Başvurular Sigortacılık Kanunu’nun 30.maddesinin 15.fıkrası ile ilgili Yönetmeliğin 16.maddesinin 6.fıkrası uyarınca raportörlerce 15 gün içinde incelenerek yazılan rapor hakemlere gönderilmektedir. Hakemler de tarafların açık ve yazılı kabulleriyle uzatılmadığı takdirde en geç 4 ay içinde uyuşmazlıkla ilgili kararlarını vermek zorundadır.
Tavsiye İçerik: Araç Hasar Farkı Nedir?
Tahkim Başvurusu Nasıl Yapılır?
Yönetmeliğin 16.maddesi 1.fıkrasında “Tahkim için, Komisyonun merkezine ya da başvuru yapan kişinin ikametgahının bulunduğu ya da rizikonun gerçekleştiği yerdeki büroya başvurulabilir.
Uyuşmazlık başvurularında, başvuru formu, uyuşmazlığa ilişkin bilgi ve belgeler ile başvuru ücretinin yatırıldığına dair belgenin yer alması gerekir Daha ayrıntılı olarak belirtmek gerekirse;
- a) Başvuru sahibi veya vekili tarafından “başvuru formu” doldurulmalıdır.
- b) Uyuşmazlık konusu özet olarak başvuru formuna yazılabilir ise de, “dilekçe” yazılıp verilmesi haklarınızın korunması bakımından önemlidir.
- c) Başvuru formuna ve dilekçeye gerekli tüm belgeler eklenmelidir.
- d) Kanıtların yanı sıra ayrıca, uyuşmazlığa ilişkin bilgi ve belgeler de, başvuru formuna eklenmelidir.
- e) Komisyon tarafından her yıl belirlenen “başvuru ücreti” yatırılmalıdır.
Tahkime başvuru zamanaşımını keser mi? sorusunun cevabı ise “Sigorta şirketine, tahkime veya mahkemeye başvurulması hallerinde zamanaşımı işlemez.” şeklinde yanıtlanabilir.
Tahkim Başvurusunda Gereken Belgeler Nelerdir?
Başvurunun eksiksiz ve doğru bir şekilde yapılabilmesi için aşağıdaki belgelerin hazırlanması ve eklenmesi gerekmektedir:
Sigorta Tahkim Komisyonu Başvuru Formu:
-Komisyonun web sitesinden temin edilebilen veya online başvuru sırasında sistem üzerinden doldurulan, eksiksiz ve (fiziki başvuruda) ıslak imzalı başvuru formu.
-Kimlik Belgesi Fotokopisi: Başvuru sahibine ait geçerli bir kimlik belgesinin (Nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport) fotokopisi
Sigorta Kuruluşuna Yapılan Başvuru ve Cevabına İlişkin Belgeler:
-İlgili sigorta kuruluşuna daha önce yapılmış olan yazılı başvuru dilekçesinin bir örneği.
-Sigorta kuruluşunun bu başvuruya verdiği cevap yazısı (eğer varsa).
Eğer sigorta kuruluşu 15 gün içinde cevap vermemişse, başvurunun yapıldığını ve bu sürenin dolduğunu kanıtlayan belgeler (örneğin, iadeli taahhütlü posta gönderi belgesi, kargo teslim tutanağı vb.).
-Sigorta Poliçesi Örneği: Eğer mevcutsa uyuşmazlık konusu olan sigorta sözleşmesinin (trafik sigortası poliçesi, kasko poliçesi vb.) bir örneği .
Trafik Kazası ise İlgili Belgeler:
-Kaza Tespit Tutanağı: Polis veya jandarma tarafından olay yerinde düzenlenen resmi tutanak veya tarafların kendi aralarında anlaşarak doldurdukları maddi hasarlı kaza tespit tutanağı.
-Hasar ve Kaza Yerine Ait Görsel Kanıtlar: Kazaya karışan araçlardaki hasarı, kaza yerinin durumunu ve trafik işaretlerini gösteren net fotoğraflar ve/veya video kayıtları (eğer varsa).
-Araç Ruhsat Fotokopisi: Kazaya karışan (özellikle zarar gören) araca ait ruhsatın fotokopisi.
-Sürücü Belgesi Fotokopisi: Kazaya karışan sürücülere ait sürücü belgelerinin fotokopileri.
-Ekspertiz Raporu: Özellikle araç değer kaybı veya hasar tespiti taleplerinde, yetkili bir eksper tarafından hazırlanmış detaylı ekspertiz raporu (eğer varsa, bu rapor talebi güçlendirir).
-Tamirat Faturaları ve Servis Kayıtları: Aracın onarımı için yapılan masrafları gösteren faturalar, servis kayıtları ve ödeme belgeleri.
Bedensel Zarar Varsa Gerekli Tıbbi Belgeler:
-Doktor raporları, hastane giriş-çıkış kayıtları (epikrizler).
-Kalıcı sakatlık (maluliyet) durumu varsa, yetkili sağlık kuruluşlarından (genellikle tam teşekküllü devlet hastaneleri veya üniversite hastanelerinin sağlık kurulları) alınmış, güncel mevzuata (örneğin, Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik) uygun, sakatlık oranını ve durumunu belirten detaylı maluliyet raporu.
-Tedavi sürecinde yapılan tüm harcamalara (ilaç, tıbbi malzeme, fizik tedavi vb.) ilişkin faturalar ve ödeme belgeleri.
Ölüm Durumunda Gerekli Belgeler:
-Veraset ilamı (mirasçılık belgesi).
-Ölüm raporu (hastane veya adli tabiplikçe düzenlenen).
-Defin ruhsatı ve cenaze masraflarına ilişkin belgeler.
-Uyuşmazlık Konusunu ve Talepleri Açıklayan Detaylı Dilekçe: Başvuru formunda yer alan özet açıklama kısmı genellikle yeterli olmayabilir. Bu nedenle, uyuşmazlığın konusunu, kazanın oluş şeklini, sigorta şirketiyle yaşanan sorunları, talep edilen tazminat kalemlerini ve bu taleplerin hukuki dayanaklarını ayrıntılı bir şekilde açıklayan bir dilekçe sunulması, hak arama sürecinin etkinliği açısından büyük önem taşır.
-Başvuru Ücretinin Yatırıldığına Dair Banka Dekontu: Komisyona yapılacak başvuru için belirlenen ücretin, Komisyonun belirttiği banka hesaplarına yatırıldığını gösteren geçerli bir banka dekontu veya ödeme belgesi.
Vekil (Avukat) ile Başvuru Yapılıyorsa Ek Belgeler:
-Başvuru sahibini temsile yetkili avukat adına düzenlenmiş, sigorta tahkim başvurusu yapma ve süreci takip etme konusunda özel yetki içeren noter onaylı vekaletname.
-Avukatın bağlı olduğu barodan temin edilen baro pulu.
Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvurmanın Yararları
Başvurucuların önünde Geleneksel mahkeme süreci veya Sigorta Tahkim Komisyonu aracılığıyla tahkim yolu olmak üzere 2 tane hak arama yöntemi bulunmaktadır.
-Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapılan başvurularda, hakemlerin dosyayı esasen inceleyip karar vermesi için yasal süre 4 aydır (Yalnızca tarafların onayıyla uzatılabilir).
İtiraz süreci olsa bile, mahkemelere oranla çok daha kısa sürede sonuçlanır.
-Tahkim sürecinin, mahkeme sürecine göre genellikle daha az maliyetli olduğu kabul edilmektedir. Ancak, çok yüksek meblağlı uyuşmazlıklarda, Komisyona ödenen oransal başvuru ücreti (%1,5 ) nedeniyle bu maliyet avantajı azalabilir veya ortadan kalkabilir. Her somut olay için maliyet karşılaştırması ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
– Sigorta Tahkim Komisyonunda görev yapan sigorta hakemleri sigorta tekniği konularında özel uzmanlığa ve deneyime sahip kişiler arasından seçilmektedir.
– Tahkim yargılaması, genel mahkeme süreçlerine kıyasla genellikle daha az katı usul kurallarına tabidir. Bu esnek yapı sayesinde uyuşmazlık daha pratik ve hızlı şekilde ele alınmış olur.
Sigorta Tahkim Komisyonuna Hangi Zararlar İçin Başvuru Yapılabilir?
Komisyona üye bir sigorta kuruluşu ile sigorta sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklar ve Güvence Hesabına karşı ileri sürülen talepleriçin başvuruda bulunabilmektedir.
Bedensel zarar, trafik kazası nedeniyle meydana gelen ölüm ve yaralanmalar sonucu kusurlu tarafın halefi niteliğindeki siforta şirketinden tazmin edilebilecek zarar kalemlerini ifade etmektedir.
Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası kapsamında;
-aracınızda oluşan hasarın yanında
-ilgili kaza nedeniyle şahıslarda oluşacak yaralanma ve ölüme bağlı tazminat kalemleri de sigortalanmış ve koruma altına alınmıştır.
Trafik kazası sonucunda bedensel bir zarara uğrayan kişi, kısmen ya da tamamen çalışma durumunu kaybetmesi sebebiyle karşılaşabileceği
-gelir kaybını
-zararını
kusurlu araç işleteninden veya kusurlu aracın sigorta şirketinden isteyebilmektedir.
6098 s. TBK’nin 53’üncü maddesi uyarınca, trafik kazasının sonucunda ölüm söz konusu olmuşsa, ölenin yakınları:
-Cenaze giderlerini
-Ölüm hemen gerçekleşmemişse;
tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıpları
-Ölenin desteğinden yoksun oldukları için uğradıkları kayıpları isteyebilirler.
6098 s. TBK’nin 54’üncü maddesi ise ölümün gerçekleşmediği ancak bedensel zarara uğranılan durumları kapsamaktadır. Bu kapsamda:
–Tedavi ve iyileştirme giderleri
-Geçici/ sürekli iş göremezlik nedeniyle iş ve Kazanç kaybı
–Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar
–Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar
olmak üzere bedensel kayıp nedeniyle istenebilecek tazminat kalemleri 4 e ayrılır.
Zorunlu mali mesuliyet sigortası kapsamında sürekli ve geçici iş göremezlik tazminatı, bakıcı giderleri, tedavi masrafları sigorta şirketi tarafından ödenir.
Tahkime Üye Kuruluşlar Nelerdir?
- Aksigorta A.Ş.
- Allianz Hayat Emeklilik A.Ş.
- Allianz Sigorta A.Ş.
- Allianz Yaşam ve Emeklilik A.Ş.
- Ana Sigorta A.Ş.
- Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş
- Anadolu Sigorta A.Ş
- AgeSA A.Ş.
- AXA Sigorta
- AXA Hayat ve Emeklilik A.Ş.
- Bereket Sigorta A.Ş.
- BNP Paribas Cardiff Emeklilik A.Ş.
- BNP Paribas Cardiff Hayat Sigorta A.Ş.
- BNP Paribas Cardiff Sigorta A.Ş.
- QNB Sigorta A.Ş.
- Coface Sigorta A.Ş.
- CHUBB Sigorta A.Ş.
- Demir Sağlık ve Hayat A.Ş.
- Doğal Afet Sigortalar Kurumu
- Dubai Sigorta A.Ş. (Yeni Unvanı: VHV Allgemeine Sigorta A.Ş.
- Ege Sigorta A.Ş.
- Ethica Sigorta A.Ş.
- Eureko Sigorta A.Ş
- Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş
- Groupama Emeklilik A.Ş. (Yeni Unvanı:AXA Hayat ve Emeklilik A.Ş)
- Groupama Sigorta A.Ş. (Yeni Unvanı: AXA Sigorta A.Ş.)
- Gulf Sigorta A.Ş (Yeni Unvanı: GIG Sigorta A.Ş.)
- Güvence Hesabı
- Hür Sigorta A.Ş.
- Koru Sigorta A.Ş.
- MetLife Hayat ve Emeklilik A.Ş.
- Magdeburger Sigorta A.Ş.
- Neova Sigorta A.Ş.
- Ray Sigorta A.Ş.
- Referans Sigorta A.Ş.
- Sompo Sigorta A.Ş.
- Şeker Sigorta A.Ş.
- TARSİM Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi
- Türkiye Sigorta A.Ş
- Türkiye Hayat Emeklilik A.Ş
- Türk Nippon Sigorta A.Ş.
- Turkcell Dijital Sigorta A.Ş.
Unutulmalıdır ki ZMSS kapsamında yapılan başvurularda sigorta şirketinin komisyona üyelik şartı aranmamaktadır.
Sigorta Tahkim Komisyonuna Online Başvuru
Sigorta Tahkim Komisyonuna online başvuru, Komisyonun internet sitesi http://www.sigortatahkim.org.tr/ adresinden yapılabilmektedir.
Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin 16 ıncı maddesi uyarınca Komisyona başvuruların komisyonca hazırlanan başvuru formu doldurularak yapılması zorunludur. Son adımda ise online başvuru sistemi üzerinden dolduracağınız form ve başvuru dilekçesini sisteme yükleyerek göndermeniz gerekmektedir.
Yukarıda da bahsedildiğinden özetle Tahkim sistemine üye bir sigorta kuruluşu ile uyuşmazlık yaşadığınızda öncelikle bu uyuşmazlığın çözümü için ilgili sigorta kuruluşuna başvurmanız gerekmektedir. Sigorta kuruluşunun başvurunuza cevaben gönderdiği nihai yazı talebinizi karşılamadıysa veya sigorta kuruluşundan 15 iş günü ,Trafik Sigortasında ise 15 gün içinde yazılı bir cevap alamadıysanız, kuruluştan aldığınız cevabi yazı (sigorta kuruluşu size cevap vermediyse sigorta kuruluşuna başvuruda bulunduğunuzu kanıtlayan belgeler) ve iddianızın ispatına yarayacak diğer belgelerle birlikte, eğer cevap alamadıysanız bu durumda da sigorta kuruluşuna başvurduğunuzu kanıtlayan belgeler ile komisyona başvurabilirsiniz.
Komisyonun başvurunuzu değerlendirmeye alabilmesi için Zorunlu Sigortalar hariç, uyuşmazlık konusu rizikonun ilgili kuruluşun üyelik tarihinden sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir.
Zorunlu Sigortalarda ise kuruluşun Sigorta Tahkim Komisyonuna üye olup olmadığına bakılmaksızın başvuru yapılabilmektedir.
