10. Yargı Paketi 01.06.2025 tarihinde TBMM Adalet Komisyonunda kabul edildi. Bu yargı paketiyle;
- Ceza adaletinin daha etkin hale getirilmesi,
- Cezasızlık algısının ortadan kaldırılması,
- Özel İnfaz usullerinin kapsamının genişletilmesi,
- Suçun işlenmesinin önlenmesi ve caydırıcılığın sağlanması,
- Trafik güvenliğinin artırılması
Amaçlanmaktadır.
İçindekiler
10. Yargı Paketi Nedir?
10. Yargı Paketi içeriği cezalandırılma ve infaz hükümlerini içermektedir. Yeni yargı paketi ile Türk Ceza Hukuku ve İnfaz Hukuku bağlamında infaz rejiminin etkinliğini artırmak, ceza adalet sistemine duyulan güveni tesis etmek, kamu vicdanını tatmin edici cezalandırma mekanizmaları kurmak ve cezanın infazında bireysel ıslahı önceleyen bir yaklaşımı benimsemek amacıyla hazırlanmıştır.
10. Yargı Paketi; infaz hukukunun işleyişine ilişkin sistematik hükümleri yeniden tanımlayan ve belirli suçlar ile suçlular bakımından infazın niteliği ile süresine ilişkin esasları değiştiren kanun değişikliklerini içermektedir.
10. Yargı Paketi; Türk ceza hukukunda infaz sisteminin yapısal dönüşümünü hedefleyen, cezanın caydırıcılık ve rehabilitasyon fonksiyonunu birlikte dengelemeyi amaçlayan, bireysel hak ve kamu düzeni ekseninde kapsamlı bir yargı reformu niteliği taşımaktadır.
Bu paket, yalnızca ceza infaz sistemiyle sınırlı olmayıp, aynı zamanda:
- Koşullu salıverme sistemine ilişkin esaslar,
- Denetimli serbestlik uygulamaları,
- Tekerrür hükümlerinin uygulama biçimi,
- Özel infaz usulleri
- Hükümlülerin iyi hâl değerlendirme kriterleri,
- Yaş, hastalık, hamilelik gibi özel durumlara göre infaz rejimleri
gibi pek çok alanlara ilişkin düzenlemeler de içermektedir.
Yeni Yargı Paketi Maddeleri
Denetimli Serbestliğe İlişkin
Yeni düzenlemeyle, denetimli serbestlikten yararlanmak için hükümlünün ceza süresinin en az onda birini cezaevinde geçirmesi şartı getiriliyor. Bu değişiklikle, ceza almalarına rağmen cezaevine hiç girmeyen kişilere yönelik eleştirilerin önüne geçilmesi ve cezanın caydırıcılığının artırılması amaçlanıyor. Ancak denetimli serbestlik süresinin toplam uzunluğu (1 yıl) değişmiyor.
Özel İnfaz Usullerine İlişkin
Kadınlar, çocuklar ve 65 yaş üstü hükümlüler için konutta infaz süresi 3 yıla çıkarılıyor. Yaşlılar için yaşa göre farklı evde infaz süreleri (70 yaş üstü 4 yıl, 75 yaş üstü 5 yıl, 80 yaş üstü 6 yıl) öngörülüyor. Ayrıca ağır hasta ve engelliler için konutta infaz imkânı genişletiliyor. Hafta sonu infazı esnetilerek iş durumuna göre hafta içi de uygulanabilecek.
İkinci Kez Mükerrirlere İlişkin
Daha önce suç işleyip cezasını çeken ve yeniden suç işleyen mükerrir hükümlüler artık iyi hal göstermeleri durumunda koşullu salıverilmeden yararlanabilecek. Süreli hapis cezalarında bu oran dörtte üç olarak belirleniyor. Örneğin, 20 yıl ceza alan bir kişi en az 15 yıl cezaevinde kalırsa tahliye hakkı kazanabiliyor.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçuna İlişkin
5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 179. maddesinde yer alan “Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma” suçu kapsamında yapılan değişiklikle, trafik güvenliğinin korunmasına katkıda bulunmak amacıyla, maddenin sıkça ihlal edilen ikinci fıkrasındaki hapis cezasının alt sınırı yükseltilmiştir.
7550 Sayılı Kanun Madde 12 “5237 sayılı Kanunun 179 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “üç aydan” ibaresi “dört aydan” ve üçüncü fıkrasında yer alan “yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.” ibaresi “altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” şeklinde değiştirilmiştir.”
Yeni Yargı Paketi ile getirilen düzenlemeler, hem ceza infaz sistemi hem de yargı süreçlerinde önemli değişiklikler içermektedir. Bu maddelerle genel olarak adalet sisteminin etkinliğinin artırılması, ceza adaletinde eşitlik, topluma kazandırma, çocukların korunması, cezaların caydırıcılığı gibi temel hedefler güdülmektedir.
Hangi Maddeler Tekliften Çıkarıldı?
30 maddelik tekliften 8 madde (12, 14, 15, 16, 17, 23, 24, 25) sürecin sonunda metinden çıkarılmıştır.
Tekliften çıkarılan maddeler genel olarak:
Meskun mahalde ateş etmenin cezasının 5 yıla çıkarılması. Bu suçun kişilerin toplu halde bulundukları yerlerde işlenmesi halinde cezanın 1 kat artırılması,
Hukuka aykırı davranışla kara ulaşım aracının hareket etmesini engelleyen, veya başka yere götüren kişi 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası,
Çocuk cezaevi yerine Eğitim Evi düzenlemesi,
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna yayın durdurma ve içeriği çıkarma yetkisi verilmesi hususlarına ilişkindir.
İnfaz Yasası Kimleri Kapsıyor?
Açık Cezaevine Ayrılmayı Bekleyenler
5275 sayılı Kanun’un 110. maddesinde yapılan değişiklikle, kapalı cezaevinde bulunan ve açık cezaevine geçmek için belirli süreyi doldurmayı bekleyen hükümlüler için gereken infaz süresi 1 yıl 6 aydan 3 yıla, 3 yıldan 5 yıla çıkarıldı.
Ancak geçici madde eklenerek bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce açık cezaevine ayrılma hakkı kazanan hükümlülerin haklarının korunması sağlandı.
Kadın, 65 yaş üstü, 70 yaş üstü ve ağır hasta hükümlüler
5275 sayılı Kanun’un 105/A maddesi uyarınca; bazı hükümlüler artık cezalarını denetimli serbestlik altında evde infaz edebilecek:
– Kadınlar: 0–18 yaş arası çocuğu olanlar veya belirli sağlık şartlarını taşıyanlar
– 65 yaşını geçmiş erkek hükümlüler
– 70 yaşını geçmiş hükümlüler
– Ağır hastalar, engelliler
Denetimli Serbestlikten Yararlanacak Hükümlüler
Denetimli serbestlik süresi artırıldı. Eskiden 1 yıl olan süre, bazı gruplar için 3 yıla kadar çıkarıldı.
Özellikle; kadınlar, çocuk hükümlüler, 65 yaşını aşmış kişiler, engelliler, hasta hükümlüler için infazın belli kısmı doğrudan denetimli serbestliğe çevrilecek.
İcra Suçları ve Adli Para Cezası Alanlar
Yeni düzenleme ile adli para cezalarının infazı kolaylaştırıldı.
İcra ve iflas suçları için verilen hapis cezalarının infazı yerine seçenek yaptırımlar (denetimli serbestlik, kamu hizmeti gibi) gündeme geldi.
Öğrenciler (Eğitim Hakkı Korunanlar)
Cezaevinde olup açıköğretim veya örgün eğitim gören öğrencilerin infazında yeni düzenlemelerle eğitim hakları daha fazla korunacak.
Denetimli serbestlik veya cezaların ertelenmesi gibi uygulamalar bu kişilere tanınabilecek.
Tutuklu ve Hükümlü Yakınları
Özellikle haberleşme, ziyaret hakkı, çocukla iletişim gibi konularda insani koşulları iyileştiren düzenlemeler yapılmıştır.
Kapsam Dışında Kalanlar
Bu suçlar için infaz indirimi veya denetimli serbestlik gibi kolaylıklar uygulanmaz:
– Terör suçları
– Kasten adam öldürme
– Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar
– Uyuşturucu ticareti (TCK 188)
– Örgütlü suçlar
– Çocuklara karşı işlenen özel suçlar
